MALTA EN GOZO EEN UITDAGING VOOR FIETSERS
- 04/10/2023
Eenmaal aangekomen op de plaats van bestemming denk je meerdere malen dat een leven als redacteur van een wielerblad toch wel mooi is. Je komt nog eens ergens, je ziet veel, je mag lekker fietsen en al die geneugten mag je dan verwerken in een artikel voor de lezers. Deze keer is ons reisdoel Malta en het nabij gelegen eilandje Gozo. In deze tijd van het jaar een prima bestemming om actief bezig te zijn.
Kennismaking
Het eiland heeft een zeer lange geschiedenis achter zich. De cultuurliefhebber die het eiland wil bezoeken zal zich vooraf goed moeten voorbereiden, want op een kleine oppervlakte is ontzettend veel te zien. Door de strategische ligging is Malta van oudsher van groot belang geweest voor het beheersen van de Middellandse Zee. Onder andere de Arabieren en de Fransen voerden er de scepter. Vanaf 1800 zijn het de Engelsen die het op de eilandengroep voor het zeggen hebben. In 1974 wordt de Republiek Malta uitgeroepen. Op 1 mei 2004 treedt Malta toe tot de Europese Unie, waarna op 1 januari 2008 de euro als betaalmiddel wordt ingevoerd. Naast de eilanden Malta, Gozo en Comino wordt de Repubblika ta’ Malta (Maltees) gevormd door een aantal kleinere en enkele onbewoonde eilanden. Op de eilanden worden twee officiële talen gesproken: Maltees afgeleid van een Arabisch dialect, maar met sterke invloeden van het Italiaans, Frans en Engels en hoe kan het ook anders als tweede taal Engels. De Maltesers zullen je “welcome” of “merhba” wensen. Wat na het vertrek van de Engelsen ook is gebleven is het linkse verkeer.
Getallen
In het “Flight Magazine” van Air Malta lezen we op de heenvlucht dat Malta ongeveer 27 km lang en 14,5 km breed is en ruim 423.000 inwoners telt. Het is één van de dichtstbevolkte landen ter wereld. Jaarlijks bezoeken ruim 1 miljoen toeristen de eilanden. Het toerisme is dan ook één van de belangrijkste pijlers van de Maltezer economie. Voorzien van deze informatie kunnen we rustig landen en naar ons hotel gaan.
Cultuurschat
Malta heeft een zeer lange geschiedenis en is daarom één van de grootste cultuurschatten van Europa. Op de eilanden Malta en Gozo staan een pak prehistorische bouwwerken zoals de megalithische Tempels van Tarxien, gebouwd tussen 3500 en 2500 v.Chr., de tempels van Ħaġar Qim en Mnajdra en de op het eiland Gozo gelegen tempel van Ġgantija. Deze bouwwerken zijn ouder dan de Egyptische piramiden, en ook ouder dan Stonehenge. De tempel van Ħaġar Qim is zodanig gebouwd dat hij de tijd aangeeft, wat hem tot unieke tempel in de wereld maakt. In Paola vind je het Hypogeum, dit is een in de ondergrond uitgehakt heiligdom op verschillende diepteniveaus.
MALTA AL FIETSEND
Advies vooraf
Er van uitgaande dat er meerdere dagen beschikbaar zijn adviseren we om als fietser te beginnen met de twee gemarkeerde routes op Malta en de andere op Gozo. We raden aan om niet te fietsen in en rondom het verstedelijkte Valletta, want het verkeer is hier enorm. Voor de Malteser bevolking is de fiets een ongewoon ding en de automobilisten beschouwen de weg als hun domein. Gewoon niet doen! En dan ook nog: met een koersfiets heb je hier niets te zoeken. De wegen zijn nog slechter dan in onze Ardennen. Malta doe je met een mountainbike of een cross- of trekkingfiets. Je zult merken dat fietsen gewoon een uitdaging is. Wil je de uitgezette parcoursen niet fietsen dan kan je gewoon off-road gaan. Mogelijkheden genoeg! Voor de echte die-hards is het landschap een eldorado. Zo troffen we hier vorig jaar de Spanjaard Roger Serrano (wereldkampioen cross-triathlon u-23 in 2014) tijdens een training en die wilde voor een kleine fotosessie voor een Belgische wielerblad wel eens voordoen hoe je met lichaamsbeheersing en kracht in zo’n terrein kan rijden.
Op pad op Malta
Na een lunch in Diar il-Bniet met streekgerechten (zelf zegt men de boerderij op tafel) in Dingli staat de gids al met de fietsen klaar. Ze zijn van Nederlandse makelij en overgenomen van een Nederlandse touroperator. De man die de fietsen brengt is niet zo blij dat ik meteen opmerk dat ze niet meer in de beste staat verkeren. Enfin. Meteen krijgen we al een uitdagend pad voor de wielen Wanneer je dan bij de Dingli Cliffs aankomt en meters diep langs de steile rotsen het blauwe water van de Middellandse Zee ziet is de moeilijkheidsgraad van de route snel vergeten. We zullen vooral het westelijk deel van het eiland doorkruisen (route 2- blauwe route) en bij Mgarr schuin naar rechts naar de veerboot rijden. Zoals we een dag later op Gozo ook zullen merken, valt het op dat er voor je, achter je en naast je overal kerken staan. Maar het gaat natuurlijk om de natuur. Hoog opschietende cactussen bepalen het landschap. Het valt tevens op dat er weinig grond in cultuur is gebracht. De natuur heeft hier haar vrije gang. Onderweg passeren we Popeye Village, waar in 1980 de musical productie is opgenomen. Het is nu een belangrijke trekpleister “for all young en young of heart”. Wie zich aangesproken voelt kan even stoppen en meteen genieten van één van de vele geweldig mooie baaien die het eiland rijk is. De gids die steeds voorop rijdt en er regelmatig op wijst om links te rijden dirigeert me naar de veerboot. De taxi met mijn koffertje is inmiddels ook aangekomen en aan de overkant zal een volgende taxi me naar een geweldige hotelaccommodatie in San Lawrenz brengen.
Op pad op Gozo
Elke drie kwartier kan je met de ferry van Cirkewwa (Malta) naar Gozo oversteken. Betalen is niet nodig, dat doe je op de terugweg. Halverwege vaar je het eilandje Comino voorbij. Gozo is circa 15 km lang en 7 km breed. Met andere woorden het is gemakkelijk te overzien. Wanneer je na je fietstocht weer terugkomt zal je beamen dat het er aanmerkelijk rustiger is dan op Malta en dat het eiland een groenere uitstraling heeft.
Al fietsend over het eilandje zal je merken dat waar je ook kijkt je altijd wel zo’n kolossale kerk aan de horizon ziet staan. Er staan er liefst 46! Het eenvoudigst is om route 3 te nemen (42 km) dan krijg je een goede indruk van wat het eiland te bieden heeft. Zie op de fiets zo dicht mogelijk bij de steile kusten te komen en bekijk de natuurlijke bruggen die in de loop der eeuwen in het zandsteen zijn ontstaan. Stop tussen Xwejni Bay en Marsalforn bij de zoutpannen waar al honderden jaren zout wordt gewonnen. En wat je zeker niet mag missen is de Citadel in Victoria (Rabat). Als je niet voorbereid bent en op voorhand niet gelezen hebt over wat je in Malta zoal kan aantreffen, sta je soms ook wel eens voor iets totaal onverwachts. Dan kom je plotseling voor de kerk in Gharb te staan. Ga daar met je met beide voeten op een tegel van de maand staan en je schaduw wijst dan aan hoe laat het is. Een natuurlijke zonnewijzer. Vanzelfsprekend even proberen! Gozo is zo’n eilandje dat je moet ondergaan. Hobbelen over keien en laveren tussen de gaten. Het is voortdurend uitkijken, maar boeiend. We schreven het al in de kop van dit artikel. ’t Is gewoon een uitdaging!
Wat moet je nog meer gezien hebben?
Wanneer de (huur)fiets weer ingeleverd is staat vanzelfsprekend Valletta op het programma. Dwaal door de straten met de honderden (meestal groene) erkers. Bezoek de St. John’s Co Cathedral of neem een kijkje in het Grandmaster’s Palace en loop ook eens binnen bij in het theater Teatru Manoel. Je zult verwonderd zijn! Geniet van het prachtige uitzicht op de Grand Harbour vanaf de Upper Barracca Gardens. Het is maar een greep uit al het moois wat de stad biedt. En dan natuurlijk de oude hoofdstad Mdina. Het is een plaatje zoals de oude stad in het landschap ligt, maar binnen de muren waan je je eeuwen terug. Wij deden dat bij avond wanneer alles door de verlichting nog een andere dimensie krijgt.
Wanneer je uitgefietst bent en uitgekeken is er altijd wel een zwembad met uitzicht op de Middellandse Zee te vinden om te kunnen relaxen. Met bijvoorbeeld een lokaal Cisk biertje ziet het leven er dan nog prettiger uit! Ja, ook Malta zou op het programma van elke fietser moeten staan! Geheel anders maar o zo mooi!
Text and Fotos: © Teus Korporaal
