IN HET SPOOR VAN NAPOLEON BONAPARTE
- 21/11/2023
Stukje geschiedenis
We gaan terug naar de tijd van Napoleon Bonaparte die het plan had om een verbinding te realiseren tussen Schelde, Maas en Rijn. Het geheel moest het Grand Canal du Nord gaan vormen. Het tracé wordt door Napoleon in 1806 vastgesteld: de Rijn zal vanaf Grimlinghaus bij Neuss verbonden worden met de Maas ter hoogte van Venlo. Aan de andere kant van de Maas zal het kanaal via Nederweert, Weert, Neerpelt en Lier naar de Schelde in Antwerpen gaan lopen. Op deze wijze hoopt Napoleon zich zowel economisch als politiek onafhankelijk te kunnen maken van de (Noordelijke) Nederlanden die op dat moment niet tot zijn rijk behoren. In het voorjaar van 1807 begint men met de eerste bouwactiviteiten maar het kanaal zal nooit voltooid worden. Nadat ongeveer 30 kilometer inclusief sluizen gereed is, worden de werkzaamheden stopgezet. Deels vanwege geldgebrek maar vooral doordat in 1811 heel Nederland onderdeel wordt van het Franse Keizerrijk. De belangrijkste reden voor de aanleg van het kanaal is dan verdwenen. In 1853 wordt het Nederlandse deel tot aan de Helenavaart op vaardiepte uitgegraven, enerzijds voor waterafvoer uit de Peel en anderzijds voor de turftransporten uit Deurne en Helenaveen.
Noordervaart nu
Door een fietsroute te projecteren langs de Noordervaart (Grand Canal du Nord) wordt het geheel een nieuw leven ingeblazen. De gemeenten langs de route laten de fietsers het kanaal volgen zoals Napoleon het voor ogen had. Onderweg geven opgestelde panelen veel informatie over het gebied waar men doorheen rijdt en uiteraard over het kanaal zelf. Elke plaats die men aandoet heeft zo zijn eigen verhaal met betrekking tot het tracé van het kanaal. De bewegwijzering is met de nodige “gründlichkeit” uitgevoerd. In Duitsland is de route over de gehele lengte van een blauwe streep op de weg of in de vorm van blauwe bermpalen voorzien. Bovendien is de route compleet gemarkeerd met het logo van de fietsallee. In Nederland geven blauwe bordjes aan lantaarnpalen of bermpalen langs de weg het verloop van de route weer en men volgt hoofdzakelijk het fietsroutenetwerk. Verkeerd rijden is praktisch uitgesloten. Rood/witte markeringspalen geven het niet voltooide deel van de Noordervaart aan. Het is maar wat je wilt: zo vlug mogelijk van A naar B of een regio wat beter leren kennen op basis van een stukje geschiedenis. Voor “elck wat wils” zegt een oud gezegde.
Beringe
Één van de meest aansprekende punten op de route is het plaatsje Beringe ten westen van Nederweert, daar waar het kanaal eindigt. Hier moet je beslist even afstappen om alles even op je te laten inwerken. Op de kop van het kanaal staat een bijzonder herinneringsmonument. Let op de sokkel met de grote N van Napoleon en aan de andere kant zijn beroemde steek die hij als krijgshaftig man altijd droeg en hem voor iedereen herkenbaar maakte. Tientallen malen zijn we hier met onze tourclub langs gefietst en nooit is iemand het monument opgevallen. Toerfietsers/wielertoeristen lijken wel altijd recht op hun doel af te gaan! Met kennis van het bovenstaande wordt er heel veel duidelijk. Fiets of loop de rotonde maar eens even rond. Aan de westzijde het uitgegraven kanaal en aan de oostzijde een watertje dat ooit een kanaal had moeten worden. In feite de gehele geschiedenis in een notendop bij elkaar. Frappant is het plaatje op de voet van het monument. Kijk maar eens even naar de foto. Neem de tijd. Er is zoveel te zien langs de route. Onderga het en kom een ervaring rijker thuis!
Text and Photo: Teus Korporaal
