MONT VENTOUX – EEN ZWARE UITDAGING… EEN WARE SCHOONHEID… EEN ECHTE MYTHE!
De profielen van de beklimmingen spreken voor zich, maar daarbovenop komt de onvoorspelbare wind en de soms extreme temperaturen die het nog lastiger maken. En dan zijn er ook de heroïsche gevechten die door de geschiedenis van de Tour de France werden uitgevochten op de flanken van de Reus van de Provence. Wielergeschiedenis die geen enkel wielerliefhebber onberoerd laat. Redenen genoeg dus waardoor deze berg uitgegroeid is tot een ‘must-do’ voor ieder wielertoerist.
Een uniek landschap gevormd door de kracht van Moeder Aarde
De Mont Ventoux is van ver en in vanuit 360° cirkel overal in al zijn glorie te zien. Indrukwekkend van welke punt in de cirkel rond de berg je hem ook bekijkt. De uit vrieskou gebarsten kalkstenen berg heeft een hoogte van 1.909 meter, is ongeveer 15 km breed en strekt zich van oost naar west uit over een lengte van 25 km. De oorsprong van de Mont Ventoux is volgens de wetenschap begonnen met de afzetting van kalkstenen lagen op de bodem van de ondiepe zee die het gebied in het Mesozoïcum-Krijt tijdperk bedekte. Gedurende miljoenen jaren werden kalklagen gevormd door de opeenhoping van zeedieren zoals koraal en schelpdieren, waarvan de skeletten en schelpen uit calciumcarbonaat bestaan.
"Quand le Ventoux porte son chapeau, il pleuvra bientôt"
Nadien werd tijdens het Cenozoïcum – vanaf ongeveer 66 miljoen jaar geleden – het proces vervolgd. Enorme tektonische krachten zorgden voor de vorming van de Alpen en dezelfde krachten zorgden ervoor dat deze lagen werden geplooid en uit het water opgeheven werden. Zo ontstond de Mont Ventoux in zijn huidige vorm. Deze geologische processen zijn dus honderden miljoenen jaren oud, maar er wordt geschat dat de laatste opheffingen waardoor de berg uiteindelijk werd gevormd tot wat hij nu is, in de afgelopen 5 miljoen jaar plaatsvonden. In de meer recentere geschiedenis zien we dat de Ventoux door de ontbossing (die op gang kwam vanaf de 12de eeuw) een kale hoop stenen was geworden. Op het einde van de 19de eeuw kwam de herbebossing op gang. De Ventoux werd herbeplant met soorten als de zachte eik, steeneiken, zwarte dennen, lariksen, de Atlasceder, beuken en zeeden (type van naaldbomen).
Naast het feit dat op die manier de natuur werd hersteld is dit gegeven ook een zegen voor de vele wielerfanaten. Stel je maar eens voor dat deze beklimming vanaf de voet in de volle zon en wind op het programma zou staan. Leve het beetje schaduw waar we nu kunnen doorfietsen!
Berg van weer en wind
De Mont Ventoux wordt ook de “berg van de wind” genoemd vanwege de extreme windomstandigheden die vaak rond de top aanwezig zijn. De naam “Ventoux” zelf is afgeleid van het woord “vent,” wat Frans is voor wind. Maar noem hem gerust “de berg van weer en wind”, want het is niet enkel de wind die speelt rondom deze imposante bergtop. Extreme temperaturen met hete zomers en koude winters en wind het hele jaar door, leren ieder mens dat de natuur heerst over alles. Zo is er ook de spreuk: “Als de Ventoux zijn hoed draagt, dan zal het weldra regenen”. Dus als je van beneden de top in de wolken ziet liggen, mag je later ook regen verwachten rondom de berg.
"Leve het beetje schaduw waar we nu kunnen doorfietsen"
De Mistral
Als fietser ben je echter vooral geïnteresseerd in de wind als je zo een beklimming wil aanvatten. Waarom is die wind zo berucht op de Mont Ventoux? Wel hier zijn verschillende redenen voor:
- Meteorologische invloed en zijn unieke ligging
- De Mont Ventoux is gelegen op een plaats waar verschillende luchtstromen samenkomen. Vooral als de Mistral – een sterke, koude wind die uit het noorden door de Rhônevallei blaast – voorbij raast, is het gevaarlijk op de top van de Mont Ventoux omdat die geïsoleerd in het landschap staat als enige hoge berg in de wijde omgeving. Er zijn eigenlijk geen andere bergen die de wind tegenhouden of afzwakken. Hierdoor kan de wind vrij ongestoord over het open terrein waaien en aan kracht winnen.
- Als het waait haalt de wind gevaarlijk hoge snelheden
- Op de top van de berg halen de windstoten snelheden tot zelfs 300 km/u. Dit maakt de wind op de Ventoux extreem en gevaarlijk, vooral voor fietsers. Wees daarom altijd op de hoogte van het weer voor je de uitdaging aangaat!
- Kale top
- De top van de Mont Ventoux – de laatste 5-6 kilometers van de beklimming – is gewoon helemaal kaal, waardoor je volledig wordt blootgesteld aan de wind. Een middelmatige wind voelt daarom reeds als stevig aan, zeker na al de inspanningen die je voor de top in zicht komt al gedaan hebt.
De mistral waait regelmatig in de regio rond de Ventoux! Vooral in de winter en het voorjaar is hij meerdere keren per maand actief, maar ook in de zomer kan dit weerfenomeen van zich doen spreken. Naast de mistral is ook de uit de Sahara afkomstige sirocco een minder graag geziene gast op de Kale Berg. De sirocco brengt af en toe warme, droge lucht en zelfs zand naar de regio en dan staat de Ventoux natuurlijk opnieuw vol in het midden van de storm. Toch is het vooral de mistral die de windomstandigheden op de Mont Ventoux domineert en zo erg bepalend is voor het ruige weer op de mythische berg.
"De windstoten halen snelheden tot zelfs tot 300 km/u”
Ga de uitdaging aan!
Er zijn drie routes om de Mont Ventoux te beklimmen:
De beklimming vanuit Bédoin – Mont Ventoux – zuidkant
295-1909 m | hoogteverschil 1614 m | lengte 21.5 km | gemiddeld 7.51%
Vanuit Bédoin is de beklimming van de Ventoux de meest uitdagende. Bédoin is een pittoresk dorp te midden van wijngaarden gelegen op 295m hoogte ten zuidwesten van de Mont Ventoux. Via de D 974 fiets je vanuit het dorp naar de top. Die D 974 werd in 1882 aangelegd en werd geopend toen de bouw startte van het meteorologisch waarnemingsstation op de top van de Kale Berg.
Het fonteintje in Bédoin wordt over het algemeen door de wielertoeristen als het startpunt van de beklimming gekozen. Anderen kiezen dan voor de iets verderop gelegen lijn die over de straat staat getrokken, maar dan ben je al even zachtjes aan het klimmen. De totale klim- vanaf de fontein – naar de top is 21,5 kilometer lang.
De gemiddelde klimtijd bedraagt ongeveer 2 uur en 20 minuten. Snelste tijd ooit in het EPO tijdperk neergezet door Iban Mayo 55″51′, maar iets laat ons vermoeden dat deze tijd in 2025 door de huidige topper(s) – lees Tadej Pogačar en/of Jonas Vingegaard – van de tabellen zal gereden worden.
Profiel en route
Vanuit Bedoin komt het stijgingspercentage de eerste vijf kilometer niet boven de 5.5%, maar dan wordt het moordend, want de volgende acht kilometer ga je klimmen met percentages tussen 8 en 13,3 % (steilste 100 meter). In dit deel is het overleven en heb je nergens een mogelijkheid om te herstellen, het is afzien geblazen. De laatste 7 kilometer gaan de percentages naar beneden (tussen 5 en 8.5%). Maar natuurlijk komt er vlak voor de top nog even een beproeving van meer dan 11% -10% laatste kilometer – om de bocht kijken.
De beklimming vanuit Malaucène – Mont Ventoux – noordkant
327-1909 m | hoogteverschil 1582 m | lengte 21.2 km | gemiddeld 7.46%
Ook Malaucène is een mooi Provençaals dorpje gelegen aan de noordkant van de Ventoux op 330 m hoogte.
Rond het dorp liggen overal wijngaarden en olijfboomgaarden en naast kersen en abrikozen worden er ook asperges geteeld.
Het profiel van de klim vanuit Malaucène is helemaal anders dan dat van de klim vanuit Bédoin. Na twee kilometer moet je al stijgingspercentages van meer dan 10% verwerken. Dan zakken de gemiddelde percentages naar 5-6%, om halverwege drie kilometer lang aan 10.5% gemiddeld onder de wielen te krijgen. Met nog enkele makkelijkere stukken – zelfs wat vals plat – en in de laatste kilometers enkele korte maar zware passages van 11 en 12%, is dit een onregelmatigere klim dan deze vanuit Bédoin. Volgens ons zijn beide beklimmingen qua zwaarte bijna gelijk, maar zijn ze gewoon anders. Ook de ervaring is anders, want terwijl de beklimming vanuit Bédoin naar Chalet Reynard over een smalle weg en vele scherpe bochten loopt, gaat het hier over een brede weg met een mooie fietsstrook langs de zijkant.
De beklimming vanuit Sault
Mont Ventoux – oostkant
765-1909 m | hoogteverschil 1144 /hoogtemeters 1220 m | lengte 25.9km | 4.7%
Sault ligt met 765 meter een stuk hoger dan de andere twee plaatsen van waaruit de Ventoux kan beklommen worden. Het dorp ligt ten oosten van de Ventoux en is bekend om de prachtige lavendelvelden en de impressionante Gorges de la Nesque, die vlakbij begint – of eindigt afhankelijk van welke richting je volgt. De omgeving van Sault is beroemd om zijn kleuren en geuren. De paarse lavendelvelden, de gele korenvelden en de groene wijnstokken, maken het een zomers schouwspel dat nergens anders op deze wereld zo te bewonderen valt. Alleen daarvoor al, zou ieder fietser de makkelijkste beklimming van de Mont Ventoux op zijn ‘to do list’ moeten plaatsen.
De beklimming is met 25,9 km langer dan de beide andere kanten en het hoogteverschil is kleiner. Vanuit Sault heb je eerst een korte afdaling van een 700 meter en dan begint het zachtjes te klimmen waarbij het stijgingspercentage nooit boven de 6,4% uitkomt tot je Chalet Reynard bereikt hebt met een gemiddelde stijgingspercentage van slechts 4,7%. De beklimming tussen Sault en Chalet Reynard is dus echt wel gemakkelijk te noemen, maar vanaf dan dienen de klimmersbeentjes in orde te zijn, want dan volg je het zelfde traject als de klim vanuit Bédoin.
De drie beklimmingen van de Mont Ventoux op één dag
Het overwinnen van de Mont Ventoux via één van de drie mogelijkheden is voor de meeste fietsers al een enorme uitdaging maar het kan nog meer zijn.
Een werkelijk extreme uitdaging is het voltooien van alle drie de beklimmingen achter elkaar, de zogenaamde “Cinglé du Mont Ventoux”. De menselijke ambitie kent geen grenzen, als er drie mogelijke beklimmingen zijn waarom dan niet alle drie de beklimmingen van de Mont Ventoux achter elkaar volbrengen? Is het iets voor jou? Dan houdt niets je tegen want zo ver is het nu ook weer niet vanuit België/Nederland. Een stevig ritje met de wagen of camper, enkele dagen genieten en afzien in de Provence en weer terug naar huis… Doen zouden we zo zeggen!
Tekst en beeld: Patrick Van Gansen
