AFSCHEID VAN EEN GROOTHEID – MARK SIMON CAVENDISH OF KORTWEG: CAV
Cyclelive Magazine wil de grootste sprinter aller tijden nog eenmaal in de schijnwerpers zetten met een overzicht van zijn rijkgevulde carrière.
Toffe no-nonsens kerel of een ettertje?
Mark Cavendish was tot 10 november 2024 een koersende, levende legende. Een pure sprinter die bijna al zijn overwinningen op de weg behaalde in een massasprint. Een renner die bij nagenoeg iedere wielerliefhebber emoties naar boven brengt. Een ettertje in de ogen van velen en aan de andere kant een emotionele, vriendelijke, no-nonsens kerel voor de anderen. Zelden zal iemand geen mening hebben gehad over de sprintbom uit Manx. Maar naast zijn uitgesproken karakter is Cavendish zonder twijfel één van de beste, en voor Cyclelive Magazine – de allerbeste sprinter die er ooit geweest is.
“Voor ons is hij zonder twijfel de beste sprinter die er ooit geweest is”
Van baanrenner naar wegrenner
Cavendish werd profwielrenner in 2005 en is een echt ‘baanproduct’ te noemen want hij werd opgeleid op de piste. Bij de jeugd behaalde hij tal van overwinningen op de baan. In 2005, 2008 en 2016 werd hij ook wereldkampioen ploegkoers. In 2005 was hij gekoppeld aan Robert Hayles, en in 2008 en 2016 aan Sir Bradley Wiggins. Dat Cav in 2016 ook een olympische zilveren medaille behaalde in het omnium wordt in België soms ook zo maar even vergeten, maar dat benadrukt toch nog eens extra het kampioenengehalte van de Cannonball.
Wereldtitel
Naast zijn drie wereldtitels op de baan wordt hij op 25 september 2011 in Kopenhagen wereldkampioen op de weg. In 2016 staat hij ook nog eens als tweede op het podium in Quatar, waar Peter Sagan voor de tweede keer de regenboogtrui kan aantrekken.
Eerste Tour de France 2007
Nadat hij in de loop van 2005 professional is geworden rijdt hij, wanneer in 2007 de Tour de France in Londen start, zijn eerste grote ronde in de kleuren van het T-Mobile Team. In de 4e rit Waregem-Compiègne verschijnt hij voor het eerst in de top tien van het dagklassement. Met voor hem de topsprinters van die tijd zoals Fabian Cancellara, Erik Zabel, Tom Boonen, Robbie McEwen, Bernhard Eisel. In de 8e (Alpen) rit Le Grand Bornand-Tignes komt er DNF achter zijn naam te staan. Maar hij komt terug en hoe!
Zegereeks in de jaren 2008-2018
Tussen 2008 en 2013 start Cavendish vijf maal in de Giro d’Italia en zet zeventien ritzeges op de teller(2008: 2, 2009: 4, 2011: 3, 2012: 3, 2013: 5 inclusief winst in het puntenklassement). Ook de twee ploegentijdritten in 2009 en 2011 zijn inbegrepen. In de Tour de France is er een onafgebroken reeks van twaalf deelnames tussen 2007 en 2016 met dertig ritzeges. (2008: 4, 2009: 6, 2010: 5, 2011: 5, 2012: 3, 2013: 2, 2015: 1, 2016: 4). In de Vuelta a España gaat hij tweemaal van start. In 2010 wint hij vier ritten, waarvan 1 ploegentijdrit inclusief de puntentrui en in 2011 laat hij een opgave noteren. De totale overwinningenteller staat dan op Tour: 30, Giro 17 en Vuelta 4 maakt een totaal van 48. In 2017 en 2018 blijft de oogst op nul staan.
Jaren 2021, 2022, 2023
In december 2020 tekent Cavendish een contract bij de Deceuninck-Quick Step ploeg. Hij gaat als 36-jarige mee naar de Tour als vervanger van Sam Bennett. Het lijkt of hij bij Patrick Lefèvre weer helemaal open gebloeid is. Hij gaat viermaal als ritwinnaar over de meet en wint eveneens het puntenklassement. Wat een invaller! Met zijn 34 Tour de France ritzeges evenaart hij dan Eddy Merckx. In 2022 krijgt Fabio Jakobsen de voorkeur als sprinter in de Tour de France ploeg. Dan maar naar de Giro d’Italia die in Boedapest van start gaat. Hij stelt de ploeg niet teleur. Rond het Hongaarse Balatonmeer laat hij in de derde rit meteen weer een ritoverwinning noteren door Arnaud Démare en Fernando Gaviria achter zich te laten. In de Giro d’Italia van 2023 (Astana) laat Cavendish alles aankomen op de laatste dag in Rome. Zo’n laatste etappe stelt veelal niet zoveel meer voor. Een dag eerder heeft de Sloveen Roglic de Brit Thomas in een fantastische klimtijdrit uit het roze gereden. Het klassement is dan gemaakt en resteert alleen nog de slotrit die voor de sprinters is. Wat we te zien krijgen is niet alleen een sprint maar ook een stuk kameraadschap.
Het is Cav’s vriend en oud-ploeggenoot Geraint Thomas die zich in de laatste kilometers op kop zet en het tempo hoog houdt om Cavendish in een ideale positie af te zetten. Het spelletje lukt. Zo mooi kan wielrennen zijn! Met een 120e plaats, zijn beste klassering ooit in de Giro, Tour en Vuelta, kan Cavendish voldaan zijn koffers pakken. Wanneer hij voor 2023 bij Astana tekent, krijgt hij de garantie dat hij de Tour de France mag rijden. Het zit hem niet mee want in de achtste rit Libourne-Limoges moet hij na een val het strijdperk verlaten. Het sommetje ziet er dan als volgt uit: Giro d’Italia 19, Tour de France 34 en Vuelta 4 wordt totaal 57. Cipollini staat ook op 57 en Merckx is en blijft de leider met (officieel) 64 overwinningen.
Apotheose met rode lantaarn in 2024
Hoewel hij in 2023 heeft gezegd dat het zijn laatste jaar is komt hij daar toch weer op terug en zo staat hij op 29 juni in Florence aan de start voor zijn vijftiende Tour de France. Het ultieme doel is het record van 34 ritzeges dat hij nu deelt met Eddy Merkcx te verbeteren. Het is natuurlijk de vraag of zo’n doel voor een 39-jarige wel een reële zaak is.
Nadat de eerste sprintetappe gewonnen is door Biniam Girmay is het voor Cavendish al raak in de vijfde rit vanuit St-Jean-de-Maurienne naar-Saint Vulban (177 km). Hij verslaat in volgorde zijn sprintcollega’s Jasper Philipsen, Alexander Kristoff, Arnoud De Lie en Fabio Jakobsen. Een Nederlandse krant kopt kernachtig : “Sprintveteraan heeft zijn missie in Tour volbracht”. Daarvoor is hij naar de Astana ploeg gehaald om in hun kleuren dit kunststuk te realiseren. Het record van 35 ritoverwinningen in de Tour de France is gerealiseerd en gaat de geschiedenisboeken in. Al de rest is dan alleen nog een prestigezaak: uitrijden. Met andere woorden er liggen dan nog ruim 2500 kilometers voor de wielen. Na zijn winst staat hij op de 170e plaats op 1u37’40” in het algemeen klassement.
Van de 176 gestarte renners zijn er dan nog 174 in koers. Om een lang verhaal kort te maken: hij kan in Nice aan de afsluitende tijdrit beginnen. Hij staat dan op de 140e en voorlaatste plaats op 6u13’57”. Alleen zijn ploeggenoot Davide Ballerini staat nog ruim een minuut achter hem. Dan wordt het stuivertje wisselen tussen beide mannen. Cavendish noteert een achterstand van 09’14” (134e) en Ballerini 07’46” (113e). Het gevolg is dat de rode lantaarn aan Cavendish wordt overgedragen. Buiten alle winnaars van de klassementen wordt ook Cavendish op het erepodium gehuldigd. Dan is zijn hoofdstuk afgesloten. Wie zal het nieuwe record breken? Pogačar, die nog heel wat jaren voor de boeg heeft, is met 17 ritoverwinningen in de Tour al aardig op weg!
Zo moeilijk om afscheid te nemen
In 2020 werden er door de corona-epidemie heel weinig koersen verreden. Cavendish kon op 35-jarige leeftijd geen nieuw contract meer versieren bij zijn werkgever Bahrain-McLaren. In Gent-Wevelgem zijn laatste wedstrijd voor Bahrein Mclaren sprong Cavendish mee met de vluchters van die dag om zich zo nog eens in de kijker te rijden. Na de finish vertelde hij in tranen: “Dit is misschien de laatste koers uit mijn carrière.”
Dit was echter buiten Patrick Lefevere gerekend die zijn kans schoon zag om Cavendish nog een keer naar grootse dingen te stuwen. Patrick bood Mark een eenjarig contract aan bij Deceuninck–Quick-Step en wat buiten Lefevere, niemand meer van hem verwachtte, gebeurde toch. In de Ronde van Turkije 2021 wist Cav zijn eerste overwinningen in drie jaar tijd te veroveren, hij won er meteen vier ritten, de voorbode van wat nog zou volgen. Herboren als hij was bij Omega Pharma–Quick-Step, pakte de inmiddels 36-jarige Cavendish vier ritten en de groene trui in de Ronde van Frankrijk 2021.
In 2022 kreeg hij een nieuw contract, maar werd in de ploeg van Lefevere de voorkeur gegeven aan Fabio Jacobsen als sprinter voor de Tour. Cavendish was zeer ontgoocheld dat hij het record van Merckx niet zou kunnen verbreken en ging op het eind van het seizoen op zoek naar een nieuwe ploeg. De droom om alleen recordhouder te worden liet hem duidelijk niet los. Pas halverwege januari 2023 bood Astana Qazaqstan Team de Britse kampioen een contract aan voor één seizoen. Cavendish behaalde zijn eerste en enige zege van het seizoen 2023, in de laatste etappe van de Giro d’ Italia waarin hij voordien had aangekondigd dat hij aan het eind van het seizoen zou stoppen als professioneel wielrenner…
In de Tour de France waar Cav vast besloten was om zijn 35ste ritzege te behalen, sloeg het noodlot toe in wat zijn laatste Tour zou zijn. In de achtste rit kwam hij ten val en moest hij met een gebroken sleutelbeen de Tour verlaten.
Records blijken toch belangrijk te zijn
De drang om het record van Eddy Merckx te breken en alleen-recordhouder te worden was te groot en eind 2023 kwam het nieuws dat hij in 2024 in het team van Astana opnieuw een gooi gaat doen naar het Tour de France rittenrecord. Op 3 juli 2024 en op 39-jarige leeftijd lukte het hem om de drang/droom van alleen recordhouder te worden om te zetten naar de realiteit.
Mark Cavendish is bij uitstek het levende bewijs dat palmaressen, records en vergelijkingen met het verleden wel degelijk belangrijk zijn in de wielersport. Hoe verklaren we anders zijn enorme drang om toch maar dat record van Eddy Merckx – 34 ritzeges in de Tour – te verbreken en alleen recordhouder te worden? Het betekende voor Cavendish gewoonweg erg+ veel om dat record te breken.
“Een enorme drang om toch dat record van Eddy Merckx te pakken”
All time rankings:
En tot slot voegen we nog een paar weetje toe die niet iedereen zo maar uit het hoofd zal weten te vertellen: Mark Cavendish staat op de ALL TIME RANKING van ProCyclingStats op de 26ste plaats. Dat is net één plaats beter dan Mario Cipollini. Cavendish heeft in totaal 165 profzeges behaald en daarmee staat hij op de tweede plaats qua overwinningen in de all time ranking wat professionele overwinningen betreft. Hiermee wordt de grootsheid van de beste sprinter allertijden met een dikke stift onderlijnd!
Ranking professionele UCI overwinningen:
1. Eddy Merckx: 279 overwinningen
2. Mark Cavendish: 165 overwinningen
3. Mario Cipollini: 163 overwinningen
Het mag dan ook duidelijk zijn hoe belangrijk deze statistieken voor Cavendish wel niet zijn. Jawel, want hij behaalde in 2024 drie UCI overwinningen waardoor hij over Cipollini naar de tweede plaats sprong en dus ook alleen recordhouder aantal ritoverwinningen in de Tour werd. Mark had een duidelijk plan alvorens te stoppen: het record en een tweede plaats op die all-time ranking der overwinningen pakken. Zo geschiede en nu kan hij met volledige voldoening afscheid nemen als coureur, tenminste…als hij zich alsnog na de feestdagen niet opnieuw bedenkt…
“Mark zou niet stoppen alvorens hij ook die tweede plaats op de all time-ranking te pakken had”
Voornaamste overwinningen
35 Ritten Tour de France ’24, ’21, ’16, ’15, ’13, ’12, ’11, ’10, ’09, ’08
17 Ritten Giro d’Italia ’23, ’22, ’13, ’12, ’11, ’09, ’08
3 Ritten Vuelta a España 2010
1 x Wereldkampioen op de weg 2011
1 x Milano-Sanremo 2009
3 x Scheldeprijs 2011, 2008, 2007
2 x Puntenklassement Tour de France 2021, 2011
2 x Eindklassement Tour of Qatar 2016, 2013
Eindklassement Dubai Tour 2015
3 Ritten Tirreno-Adriatico 2014, 2012, 2009
3 Ritten ronde van Zwitserland 2014, 2009)
2 x Kuurne-Brussel-Kuurne 2015, 2012
Tekst: Teus Korporaal en Patrick Van Gansen
